تمرینات اینتروال یا متناوب، شامل مراحل تمرین و استراحت به طور متناوب میباشد. در تمرینات اینتروال، میزان خستگی به مراتب کمتر از تمرینات مستمر و مداوم است. در تمرینات تناوبی دستگاه ATP-PC ( دستگاه فسفاژن ) میتواند ATP بیشتر و دستگاه اسید لاکتیک نیز ATP کمتری تولید کند. نکته حائز اهمیت این است که در تمرینات اینتروال، تجمع اسید لاکتیک کمتر و در نتیجه خستگی هم به مراتب کمتر میباشد. در تمرینات اینتروال در مرحله استراحت ATP-PC از طریق دستگاه هوازی ( استراحت ) دوباره سازی میشود. البته شدت کار در اینگونه تمرینات اهمیت زیادی دارد. به این معنی که با انجام تمرینات شدید و کوتاه مدت دستگاه غیر هوازی و با انجام تمرینات سبک و طولانی مدت، دستگاه هوازی توسعه و گسترش می یابد. مراحل استراحت در تمرینات اینتروال میتواند به صورت فعال و یا غیر فعال انجام گیرد.
در استراحت فعال از تمرینات سبک مانند راه رفتن های سریع، دویدن آرام و آهسته میتوان استفاده نمود. یکی از مزایای استراحت فعال بهبود دستگاه اسید لاکتیک است. به عبارت دیگر با انجام دویدن های آرام و راه رفتن های سریع میتوان مقداری از دوباره سازی انرژی دستگاه فسفاژن را دچار وقفه کرد. پس بطور یقین میتوان گفت تمرینات تناوبی که دارای استراحتهای فعال میباشد موجب تقویت دستگاه اسید لاکتیک خواهد شد.
اصطلاحات تمرینات تناوبی
1 – اینتروال هوازی
2 – اینتروال بی هوازی
3 – اینتروال سرعتی
4 – اینتروال فشرده و گسترده
5 – اینتروال خیلی شدید
6 – اینتروال مقاومتی
7 – اینتروال فزآینده
اینتروال هوازی
هنگامی که تمرین اینتروال با مسافت یا زمان طولانی طراحی شود و هدف ازبهبود دستگاه هوازی و دستگاه قلبی – تنفسی و بطور کلی استقامت هوازی باشد به عنوان اینتروال هوازی و یا اینتروال استقامتی شناخته میشود .
مثال : یک فوتبالیست برنامه تمرین ۱۵ دور زمین فوتبال را بدین گونه میدود که یک دور را با شدت ۸۵ درصد Vo2max و سپس دور بعدی را با شدت ۷۵ درصد Vo2max طی میکند و این روند را تا پایان ۱۵ دور ادامه میدهد .
اینتروال بی هوازی
هدف از اینگونه تمرین بهبود دستگاه بی هوازی و به ویژه دستگاه گلیکولیز بی هوازی و افزایش تحمل لاکتات است .
در این نوع اینتروال مسافت یا زمان مراحل فعالیت و همچنین مسافت یا زمان کل تمرین کمتر از اینتروال هوازی است .
مثال : یک بازیکن فوتبال طول زمین فوتبال را با حداکثر سرعت ممکن می دود و سپس عرض زمین را با ۵۰ درصد حداکثر سرعت ممکن طی میکند و این روند را تا زمانی که ۱۰ بار دور زمین فوتبال را طی کند ادامه میدهد .
اینتروال سرعتی
وقتی در تمرینات اینتروال از مسافت یا زمان فعالیت خیلی کوتاه استفاده میشود و کل مسافت یا زمان تمرین کوتاه باشد به عنوان اینتروال سرعتی شناخته میشود .
این نوع اینتروال به طور ویژه ظرفیت دستگاه فسفاژن را افزایش میدهد .
مثال : یک بازیکن فوتبال مسافت ۲۰ متری را با تمام سرعت می دود و مسیر برگشت را به صورت دوی آهسته) جاگینگ ) طی میکند و این روند را به مدت ۲ دقیقه ادامه میدهد .
اینتروال فشرده و گسترده
برخی از مربیان با توجه به زمان مراحل فعالیت و همچنین نزدیکی مراحل فعالیت به همدیگر ( زمان استراحت ) برنامه تمرین را به عنوان اینتروال فشرده یا گسترده نام گذاری کرده اند .
مثال : یک فوتبالیست ؛ وقتی ۱۰ نوبت دویدن سریع به عنوان هدف تمرین در نظر گرفته شده باشد و در یک جلسه پس از هر ۱۲۰ متر طول زمین دویدن سریع ، ۳۶۰ متر دویدن آهسته منظور شود و در جلسه دیگر پس از هر ۱۲۰ متر دویدن سریع ، فقط ۱۲۰ متر نرم دوی آهسته منظور شود ؛ تمرین جلسه اول اینتروال گسترده و جلسه دوم اینتروال فشرده خواهد بود .
اینتروال خیلی شدید
نوع دیگری از تمرین اینتروال که شدت بسیار بالایی دارد ( بالاتر از ۱۰۰ درصد Vo2max )به عنوان تمرین اینتروال خیلی شدید ( HIT ) مورد توجه مربیان قرار گرفته است .
مثال : دوچرخه سوار به مدت ۶ ثانیه روی چرخ کارسنج با شدت ۱۶۰ درصد Vo2max رکاب میزند و سپس به مدت ۱۸ ثانیه ( نسبت ۱ به ۳ ) با شدت ۸۰ درصد Vo2max رکاب می زند و این عمل را تا خستگی ادامه می دهد .
اینتروال مقاومتی
نوع دیگری از تمرین اینتروال که در افزایش استقامت عضلانی با وزنه مورد استفاده برخی از مربیان قرار گرفته است .
تمرین مقاومتی به صورت اینتروال است .
مثال : ورزشکار برای تقویت عضلانی کوتاه مدت در گروه عضلانی جلو بازو ، وزنه ۴۰ درصدی را به صورت ۱۰ تکرار سریع و ۱۰ تکرار آهسته به مدت ۲ دقیقه انجام می دهد .
اینتروال فزآینده
• اجرای این تمرین مربوط به افراد آماده است ؛ زیرا فشار آن خیلی زیاد است .
در این نوع تمرین از یک مرحله فعالیت به مرحله ی فعالیت دیگر یا فعالیت سخت تر می شود و یا زمان استراحت کمتر می شود . بنابر این هر چه تمرین به مراحل آخر نزدیک میشود ، فشار بیشتر می شود .
مثال : یک فوتبالیست ۱۰ ثانیه با تمام شدت حمل توپ میکند و سپس ۲۰ ثانیه آهسته حرکت میکند و مجددا ۱۰ ثانیه با تمام شدت حمل توپ میکند و این بار فقط ۱۵ ثانیه حمل توپ آهسته انجام میدهد و این روند را تا آخرین مرحله که فقط ۵ ثانیه حمل توپ آهسته ادامه میدهد .
متغیر های تاثیر گذار در تمرینات اینتروال
1 – مرحله تمرین
2 – مرحله استراحت
3 – دوره ها (ست ها)
4 – تکرار
5 – زمان ، مسافت و میزان فعالیت
6 – جلسه تمرین