یک پروتئین عالی با مقدار کافی از همه اسیدهای آمینه های اصلی است. انواع بیشماری از این مکمل با طعمهای گوناگون در بازار موجود می باشند. پروتئین وی به سرعت هضم می شود و پس از تمرین باعث تسریع آغاز فرایند بهبود عضلات می شود. پروتئین وی بسرعت از دستگاه گوارش وارد جریان خون می شود و عضلات را قادر به بیشترین استفاده از وضعیت آنابولیک پس از تمرین می کند. از ویژگی های مهم دیگر پروتئین وی می توان به نسبت پروتئین به کالری و یا پروتئین به چربی آن که بسیار بیشتر از اغلب منابع غذایی است نام برد.
این مکمل را اصولا از همان شیری که هر روز می خوریم می سازند. پیش از این اغلب پس از گرفتن کازئین شیر که پروتئینی دیرهضم است باقیمانده را دور می ریختند. تقریبا 80% پروتئین شیر کازئین و 20% دیگر پروتئین وی است.کازئین و چربی شیر تازه برای تولید پنیر جدا می شوند و آنچه باقی می ماند پروتئین وی است. سپس وی باقیمانده را از صافی های مخصوص عبور می دهند تا وی و لاکتوز از هم جدا شود. پس از آن مایع کنسانتره وی را بمنظور تغلیظ بیشتر وارد یک برج “تبادل یون” می کنند. در این مرحله تصفیه وی انجام می شود اما هیچ کدام از این فرایندها بر “خلوص” پروتئین وی تاثیری ندارند. در پایان وی به برج ویژه برای عملیات خشک کردن منتقل می کنند تا ضمن جداسازی آب برای بسته بندی آماده شود.
پروتئین وی به سه صورت ایزوله، کنسانتره و هیدرولیز شده وجود دارد. نوع ایزوله خالصترین نوع پروتئین وی است و تقریبا بیشتر از 90% پروتئین دارد و حاوی چربی و لاکتوز خیلی کمی است. این پروتئین مکمل ایده الی برای رژیمهای غذایی کم کربو هیدرات با شاخص گلایسیمیک پائین می باشد. نوع کنسانتره پروتئین کمتری دارد که با توجه به نوع محصول از 25% تا 90% متغیر است. از آنجا که پروتئین مصرفی اغلب مهمترین بخش برنامه غذایی بدنسازان است نامعین بودن درصد این پروتئین خطری برای بدنسازان محسوب می شود. لازم به ذکر است که با کاهش غلظت پروتئین، مقدار چربی و لاکتوز آن افزایش می یابد. پروتئین وی هیدرولیز شده معمولاً در مصارف کلینیکی استفاده میشوند زیرا تا حدی خرد شدهاند و هضم آنها آسانتر است.
پروتئین وی پودر آب پنیر، حاصل از فرایند خشک کردن آب جدا شده از شیر پس از فرایند تولید پنیر و یا پرمئیت (پودر حاصل از آب پنیر تولید شده از فرایند UF) تا رسیدن به رطوبت ۴-۳ درصد است. از مهمترین مشخصات این محصول علاوه بر حلالیت، دانسیته و ویژگی های ضد میکروبی( بخاطر داشتن لاکتوفرین )، وجود لاکتوز به فرم کریستالی است که سبب حفظ کیفیت و جلوگیری از جذب رطوبت در آن میشود.
ورزشکاران تقریبا دو برابر میزان مجاز توصیه شده روزانه به پروتئین نیازدارند. انتخاب نوع پروتئین تاثیر متفاوتی در عملکرد ورزشکاران دارد به همین دلیل پروتئین وی انتخاب مناسب برای تمامی ورزشکاران می باشد. پروتئین وی به تنهایی یک پروتئین کامل محسوب می شود چون حاوی ترکیب ایده الی ازتمام اسید آمینه های ضروری است. پروتئین وی بهترین منبع تامین BCAAs می باشد و از بیشترین میزان اسید آمینه های زنجیره ای BCAAs بین تمام منابع غذایی طبیعی برخوردار است. آمینو اسیدهای زنجیره داربرخلاف سایر آمینو اسیدهای ضروری مستقیما در عضلات متابولیز می شوند و اولین آمینو اسیدهایی میباشند که در طول ورزش و تمرینات مقاومتی مورد استفاده قرار می گیرند. کاهش سطح BCAAs منجر به خستگی و در نتیجه درد عضلات می شود. پروتئین وی مقدارBCAAs تحلیل رفته بدن را به سرعت تامین می کند و باعث ترمیم و بازسازی بافت عضلات می شود. آمینو اسید لوسین از اسید آمینه های زنجیردار، نقش کلیدی در ارتقا سنتز پروتئین عضلات و رشد آنها بازی می کند. تحقیقات نشان داده است ورزشکارانی که رژیم غذایی حاوی مقادیر فراوان لوسین مصرف کرده اند بدنی عضلانی و کم چربی نسبت به افرادی که در رژیم غذایی خود لویسین کم دریافت کرده اند دارند. پروتئین وی ایزوله تقریبا 50% لوسین بیشتری نسبت به انواع دیگر پروتئین ها دارد و می تواند در از بین رفتن چربی های بدن به ورزشکاران کمک کند. پروتئین وی به خوبی در آب حل شده و بسیار سریع جذب بدن میشود. همچنین با افزایش سطح گلوتاتیون که یک آنتی اکسیدان قوی است کمک قابل توجهی در افزایش سطح ایمنی بدن می کند. ورزش و تمرینات مقاومتی باعث کاهش سطح گلوتاتیون در بدن می شود. پروتئین وی به ورزشکاران کمک می کند تا با بدنی سالم و قوی به اجرای فعالیت های ورزشی بپردازند.
پروتئین وی حاوی بسیاری از همان اجزای است که در شیر مادر یافت می شود. به همین دلیل یکی از اجزاء تشکیل دهنده فرمولاسیونهای متعلق به کودکان بویژه کودکان نارس می باشد. پروتئین های فرموله شده برای اطفال در بسیاری از موارد کمک قابل توجهی در کاهش گریه ناشی از دردهای کولیکی کودکان از خود نشان داده اند. علاوه بر این، پروتئین وی انتخاب بسیار عالی برای مادران باردار که نیاز به مقادیر پروتئین در آنها افزایش یافته است می باشد. بارداری می تواند نیاز پروتئین بدن را تا 33 ٪ افزایش دهد.
فواید پروتیئن وی:
- افزایش تودهٔ عضلانی بدن
پروتئین وی برای افزایش تولید پروتئین در ماهیچه مفید است. تغذیه خوب و مقدار کافی پروتئین وی با کیفیت بالابه ویژه هنگامی که با ورزش وتمرینات مقاومتی همراه باشد ممکن است به حفظ عضلات قوی بدنسازان و حتی افراد پیر کمک کند. مطالعه اخیر در اروپا نشان داد که مصرف پروتئین وی در مردان مسن باعث سنتز بیشتر پروتئین در عضلات وکمک به محدود کردن از دست رفتن حجم عضلانی در طول زمان می شود. از مزایای دیگر پروتئین وی برای سالمندان کمک به جلوگیری از پوکی استخوان است. یک رژیم غذایی مغذی حاوی پروتئین وی می تواند به حفظ استخوان ها و عضلات سالم و قوی در دوران سالمندی کمک کند.
- کاهش وزن چربیهای بدن
مطالعات اخیر در دانشگاه ایلینویز نشان داد که اسید آمینه ضروری لوسین در بهبود ترکیب بدن نقش بسزایی بازی می کند. پروتئین وی حاوی بیشترین میزان لوسین در بین سایر پروتئین ها است. این اسید آمینه کمک بسیاری در از دست دادن چربی و حفظ بافت های عضلانی می کند. پروتئین وی با آهسته تر کردن جذب گلوکز به جریان خون، باعث تثبت سطح گلوکز خون و حتی کمک به افراد دیابتی می شود. این فرایند به نوبه خود با کاهش سطح انسولین خون منجر به احساس سیری بیشتر و کاهش گرسنگی می گردد و به بدن کمک می کند که چربی ها را سریع تر و آسان تر بسوزاند. پروتئین وی با داشتن اجزای زیستی فعال کمک به تحریک آزاد شدن دو هورمون سرکوب کننده اشتها به نامهای کوله سيستوکينين CCK و (GLP-1 می کند. با اضافه کردن پروتئین وی به یک میان وعده و یا نوشیدنی مورد علاقه می توانید انرژی سالم برای ادامه روز خود فراهم کنید. این کار ممکن است در کنترل مصرف غذا تا وعده بعدی به شما کمک کند.
پروتیئن وی به فعالیت سلولهای لنفوسیت t که نقش مهمی در پاسخ ایمنی بدن دارند کمک می کند. در نتیجه موجب کاهش تحلیل بافتهای بدن در طی بیماری، افزایش سطح سلامتی و تسریع بهبود بدن بعد از بیماریها می شود.
- پیشگیری از سرطان
بیماران مبتلا به سرطان یا تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی اغلب مشکلات فراوانی در رفع احتیاجات غذایی روزانه خود به علت تهوع و فقدان اشتها دارند. این امر ممکن است منجر به کاهش وزن، از دست دادن ماهیچه ها و سوء تغذیه شود. پروتئین وی بهترین نوع پروتئین و انتخاب بسیار عالی برای بیماران مبتلا به سرطان است زیرا بسیار آسان هضم می شود. پروتئین وی را می توان به طیف گسترده ای از غذاها و نوشیدنی ها اضافه کرد و به محتوای پروتئینی آنها افزود. بیماران سرطانی همانند ورزشکاران، غالبا با کاهش سطح گلوتاتیون و افت سطح ایمنی مواجه می شوند. مطالعات بی شمار نشان داده است که پروتئین وی که سرشار از آمینو اسید سیستئن می باشد سطح گلوتاتیون را که نوعی آنتی اکسیدان قوی است افزایش داده و ایمنی بدن را تقویت می کند. درنتیجه خطر ابتلا به عفونت را کاهش داده و تاثیر بسیار مثبتی روی سیستم ایمنی دارد.
- سلامت قلب و عروق و کبد
مطالعه اخیر منتشر شده در مجله تغذیه بالینی نشان داده که مصرف مکمل وی بخاطر داشتن پپتیدهای زیست فعال و آنتی اکسیدان می تواند راه حل قدرتمند طبیعی برای کاهش خطر بیماری کبد چرب و بیماری های قلبی عروقی از جمله کاهش کلسترل بد و فشار خون بالا باشد. نتایج بررسی ها نشان داد که مصرف مکمل پروتئین وی بطور قابل توجهی باعث کاهش مقدار چربی در داخل سلول های کبدی زنان چاق می شود. آنچه باعث اهمیت این یافته بسیار مهم می شود این است که پروتئین وی می تواند یک راه طبیعی برای مبارزه با بیماری های کبدی مطرح شود.
6. بهبود زخم
بدن برای التیام زخمها، سوختگیها و جراحات ناشی از جراحی نیاز به مقادیر فراوانی از پروتئین دارد. پروتئین وی و اسیدهای آمینه موجود در آن بلوک های سازنده می باشند که در طول فرآیند درمان به ساختن بافت های جدید پوست کمک می کنند. مقدار ناکافی پروتئین و یا رژیم غذایی فاقد پروتئین ممکن است فرایند درمان را به تاخیر بیاندازد. پروتئین وی اغلب توسط پزشکان بعد از جراحی یا درمان سوختگی توصیه می شود. پروتئین وی بخاطر داشتن لاکتوفرین خاصیت ضد میکروبی نیز دارد.
مقدار مصرف:
بدنسازان بطور طبیعی میتوانند ۱۵۰ گرم در روز از این پروتئین مصرف کنند. البته این مقدار بستگی به وزن فرد، سن، جنس، مدت و شدت ورزش و شرایط بدنی او دارد. معمولاً ۱ گرم پروتئین یا کمتر به ازای هر 5/. کیلوگرم از وزن بدن در بدنسازان توصیه میشود.